"Сэтгэлийн дархлаа" булангаар энэ удаа "Medic" мэргэжлийн сэтгэцийн эмч нарын багийн бэлтгэсэн "Хүүхдийн сэтгэцийн хөгжлийн онцлог" сэдвээр зөвлөгөө мэдээлэл хүргэж байна. 

Хүүхдийн бие махбодын хөгжил, бүтэц, үйл ажиллагаа нь насанд хүрэгчдийнхээс ялгаатай байдаг ба сэтгэцийн онцлог нь насны үечлэлтэй холбоотойгоор өвөрмөц төдийгүй өвчин эмгэгийн үед илрэх эмнэл зүйн шинж тэмдэг, явц нь харилцан адилгүй. 

Эрүүл хүүхэд гэж хэн бэ?

Эрүүл хүүхэд төрж өсөхөд эцэг эх нь  бие болон сэтгэцийн хувьд эрүүл байхаас гадна хүүхэд төрөхийн өмнөх үе, төрөх үе, төрсний дараах үеийн хөгжил хэрхэн явагдсантай шууд холбоотой. Хүүхэд бол бие бялдар, оюун ухааны хамгийн эрчимтэй өсөлт хөгжлийн үедээ байгаа хүн юм.

Сэтгэцийн хувьд эрүүл хүүхэд гэж хэн бэ?

• Насандаа тохирсон түвшинд бодож, сэтгэх,  
• Мэдрэмжээ илэрхийлэх чадвартай, 
• Сэтгэцийн ямар нэг эмгэггүй, 
• Нийгмийн орчинд өсөж хөгжин, дасан зохицон, шинэ чадваруудад суралцдаг хүүхэд юм . 

Бага насны хөгжлийн онцлог

Хүний амьдралын эхний 1000 хоног гэдэг нь ураг эхийн хэвлийд бүрэлдэн бий болж, нүдэнд харагдахгүй зөвхөн нэг эс байх мөчөөс хоёр нас хүртэлх хугацаа юм. Үүнд жирэмсэн үеийн 270 хоног, нэг нас хүртэлх 365 хоног, хоёр нас хүртэлх 365 хоног багтдаг. 

Энэхүү эхний 1000 хоногт хүүхдийн тархи, бие махбодын хөгжил нь хамгийн хурдтай явагддаг. 3 настай хүүхдийн тархи насанд хүрсэн хүний тархинаас хоёр дахин илүү идэвхтэй, хурдтай, уян хатан байдаг бөгөөд бүхий л мэдрэхүйгээрээ дамжуулан хүмүүстэй, гадаад ертөнцтэй харилцан, таньж мэдсэн бүхэн нь өөрийнх нь хувьд бусдаас үл хамаарах насан туршийн туршлага болж үлддэг байна. 

Иймд бага насны хөгжил насан туршдаа амжилттай суралцах, чанартай амьдрахын эх үндэс төдийгүй бага насны хөгжлийн хөрөнгө оруулалт нь хамгийн ухаалаг хөрөнгө оруулалт юм. 

Эрүүл шим тэжээллэг хоол хүнс, эцэг эх асран халамжлагчийн дотно харилцаа, хөхөөрөө хооллох зэрэг нь хүүхдийн мэдрэхүй, сэтгэлийн хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангадаг. 

2-5 насны хүүхдэд халамж хайрыг мэдрэх, тайвшрах хамгийн энгийн боловч гайхалтай үр дүнтэй арга бол ТЭВРЭЛТ юм. Эцэг эх хүүхдээ 20 секунд тэврэхэд л цусны даралт буурч, биеийн дархлаа идэвхжиж, хайрын гормоны/окситоцин/ хэмжээ нэмэгддэг. 

Өсвөр насны хөгжлийн онцлог

Бие хүний хувьд өөрийгөө хэн болохыг тодорхойлохын тулд хэн нэгэн насанд хүрсэн хүнийг даган дуурайж, ижилсүүлэлтээ тогтоодог үе юм. Хэрэв өөрийнхөө бодит байдлыг өөрөөр мэдэрч, гуйвуулж үнэлэх, өөрийн үнэлэмж, үнэ цэн, оюун ухааны чадвараа доогуур үнэлэх, муухай гэж итгэхийг "өөрийгөө тодорхойлохын хямрал" гэнэ. 

Энэ насанд сэтгэц , бэлгийн чиг баримжаа бүрэлдэн тогтож, ёс зүйн мэдрэмжүүд төлөвшдөг. Хамгийн чухал нь хувь хүний зан төлөв өсвөр насанд бүрэлдэн тогтдог.

Түүнчлэн эго, супер эго бүрэлдэн тогтоно. Бие махбод болон нийгэм сэтгэл зүйн статус огцом хувирч өөрчлөгдөж байгаатай холбоотойгоор дасан зохицох чадвар нь хямарч болзошгүй. 

Өсвөр насныхан сэтгэцийн хувьд эрүүл байхын тулд:

• Тэжээллэг хоол хүнс идэх, 
• Хангалттай нойр, 
• Аюулгүй орон гэр, гэр бүлийн эрүүл орчин
• Дасгал хөдөлгөөн, 
• Дархлаажуулалт, 
• Эцэг эх асран халамжлагчийн дотно харилаа, анхаарал халамж,
• Гэр бүлийн нөхцөл болзолгүй хайр,
• Өөрийгөө хүндлэх, өөртөө итгэлтэй байх,
• Урам зориг, дэмжлэг өгөх хүнтэй байх хэрэгтэй юм. 

Хүүхэд, өсвөр насныхны сэтгэцийн хөгжил ба  насны үечлэлийн онол, үзэл баримтлал, хөгжлийн зарим онцлогууд, сэтгэцийн хувьд эрүүл байхад шаардлагатай үндсэн хүчин зүйлс, сэтгэцийн хямрал болон эмгэг бий болоход нөлөөлөх эрсдэлт хүчин зүйлс, эерэг хүмүүжлийн энгийн зөвлөмж зэрэг мэдээллийг багтаасан нийтлэлийн дэлгэрэнгүйг та WorldPlus Mongolia аппликешнд байрлах "Colorful Mind" цахим сэтгүүлээс үнэ төлбөргүй уншаарай.