2024/03/29. Баасан гараг Дугаар: #2962

СЭТГЭЛИЙН ДАРХЛАА

Амьсгал давчдаж зүрх дэлсэх, хөлрөх нь байнга, хүчтэй илэрч байвал "сэтгэл түгших эмгэг" байх боломжтой

— Ч.Баяржаргал   2023 оны 10 сарын 25

Сэтгэл түгших эмгэгийн талаар та хэр үнэн бодит мэдээлэлтэй вэ? 

Ямар нэг нөхцөл байдал, үйл явдлын улмаас айдас, түгшүүр төрөх нь хэвийн хариу урвал байж болно. Нөгөөтээгүүр сэтгэл түгших эмгэгийн үеийн түгшүүрт байдал хэвийн хариу урвалаас юугаараа ялгаатайг мэдэх нь чухал. Олон хүн сэтгэл түгших эмгэгийн үед биед илэрч буй шинж тэмдэг, зовуурийн дагуу шалтгаанаа олох гэж зүрх, мэдрэл, дотрын гэх мэт бие махбодын талаасаа эмч эмнэлгээр үзүүлж онош нь тогтоогдохгүй цаг хугацаа алддаг байна. 

Сэтгэл түгших эмгэг нь хүүхэд болон өсвөр үе, насанд хүрэгчдийн дунд зонхилон тохиолдох сэтгэцийн эмгэгүүдийн нэг. Хэн ч энэ эмгэгт өртөж болно. ДЭМБ-ын мэдээгээр "Сэтгэл түгших эмгэг нь хөдөлмөрийн чадвар алдалтад хүргэдэг зургаа дахь шалтгаан бөгөөд хүний амьдралын чанарыг бууруулдаг, архаг явцтай сэтгэцийн байдал" хэмээн тодорхойлсон байдаг. 

Ихэнхдээ удаан хугацаагаар үргэлжилж, өдөр тутмын үйл ажиллагаанд илэрхий хүндрэл бэрхшээл учруулдаг хор уршигтай бөгөөд тоохгүй орхиж үл болно. 

Дэлхий дахинд хүн амьдралынхаа туршид сэтгэл түгших эмгэгээр өвдөх эрсдэл 18.6- 32.6% гэсэн тооцоо судалгаа бий.

Өдөр тутмын амьдралдаа хүмүүс сэтгэл түгшилттэй байнга нүүр тулгардаг. Харин хэвийн сэтгэл түгшилт, сэтгэл түгших эмгэг хоёрын ялгаа юу вэ? 

Сэтгэл түгших эмгэг нь дотроо 40 гаруй эмгэг хэлбэртэй. 

Юунд санаа зовж байгаагаа мэдэхгүй зүрх дэлсэх, айдсын мэдрэмж төрөх, айх ёсгүй зүйлээс ч айх байдал хэдэн сараар үргэлжилбэл сэтгэл түгших эмгэг болдог. 

Санаа зовох, сэтгэл түгших нь ихсэж, олон зүйлд санаа зовох, стресс даах чадваргүй болж зүрх дэлсэх, амьсгалахад саадтай болох, хоолой боох гэж байгаа мэт санагдах, хөлрөх, гар хөл чичрэх, толгой эргэх шинж тэмдгүүд нь хүчтэй, байнга илэрч байвал сэтгэл түгших эмгэг үүссэн гэж үзнэ. 

Харин дээрх шинж тэмдгүүд ямар нэг үйл явдал, гадны хүчин зүйлийн нөлөөгөөр илрээд богино хугацаанд арилж байвал хэвийн сэтгэл түгшилт гэж ойлгож болно. 

Сэтгэл түгших эмгэг үүсэх шалтгаан ба оношилгоо

Ямар ч эмгэг маш олон зүйл бүрэлдэж байж үүсдэг. Сэтгэл түгших эмгэгт удамшиж буй хандлага ажиглагдсан. Мөн хувь хүний зан чанар ч нөлөөлнө. Өөр нэг шалтгаан нь тархины химийн байдал болон хооллолт. Гэх  мэт олон шалтгаантай тул нарийн мэргэжлийн сэтгэцийн эмчид хандан үнэхээр энэ төрлийн эмгэг байгаа эсэхийг оношлуулах шаардлагатай. Үүнтэй холбоотой сонирхолтой судалгаа гэвэл,

Сэтгэл түгших эмгэгтэй хүмүүс, эрүүл хүмүүстэй харьцуулахад 3-5 дахин илүү эмнэлгээр үйлчлүүлдэг. 

Учир нь амьсгал нь давчдаж, зүрх нь дэлсэн,  бие нь хөлөрч, дээшээ халуун оргиж, толгой эргэх үед үүнийг бие махбодын өвчинтэй андуурч эмнэлэгт ханддаг байна. Тэгэхдээ зүрхний, чих хамар хоолойн гээд сэтгэл түгшилтийн үед илэрч буй шинж тэмдэг бүрийнхээ дагуу эмч дээр очдог. Мэс заслын эмчид ч ханддаг тохиолдол бий. Тэгээд өвчин эмгэг байхгүй эрүүл байна гэхээр ламдаж, бөөдөөд эцэс сүүлд нь сэтгэл зүйч, сэтгэцийн эмчид ханддаг байдал ажиглагддаг. 

Өөрөөр хэлбэл эхэнд нь хандах ёстой мэргэжилтэндээ хамгийн сүүлд нь очиж байгаа юм. Ингэж цаг алдах нь сэтгэл түгших эмгэгийн эдгэрэх хугацааг хойшлуулж, сэтгэл гутрал, нойргүйдэл, зарим тохолдолд амиа хорлох зэрэг хүндрэлд хүргэдэг аюултай.

Та "Сэтгэл түгших эмгэг"-ийн талаар илүү дэлгэрэнгүй мэдээллийг ЭНД ДАРЖ уншаарай. 


Хуваалцах



Тод тусгал

Холбоотой

Амархан ядарч, толгой өвдөн, нойр хямрах нь АРХАГ ЯДАРГАА-нд орсны шинж тэмдэг

Зонхилон тохиолдох сэтгэций эмгэгийн тархалтын судалгаа (СЭМҮТ 2019)-г 1984-1992 оны судалгаатай харьцуулахад стрессийн шалтгаант сэтгэцийн эмгэг 10 дахин, архинд донтох эмгэг 40 дахин ихэсжээ. Дэлгэрэнгүй

— Ч.Баяржаргал   2024 оны 03 сарын 22

Тогтворгүй, хэт хөдөлгөөнтэй, бусадтай нийцэж найзалж чаддаггүй хүүхэд ADHD-тэй байж болзошгүй

ADHD сэтгэцийн эмгэгийн шалтгаан, илрэх шинж тэмдэг, оношилгоо, үр дүнтэй эмчилгээний аргууд, эрт илрүүлэхийн ач холбогдлын талаар "Mindfit" сэтгэл зүйн төвийн Хүүхдийн сэтгэл зүйч Д.Золжаргалтай ярилцлаа.ADHD нь ямар төрлийн өвчин... Дэлгэрэнгүй

— Ч.Баяржаргал   2024 оны 03 сарын 19

Санал болгох

И-Монголиад эмийн жор, шинжилгээний хариу зэрэг мэдээллийг бүрэн шилжүүлжээ

Монгол Улсын Ерөнхий сайдын захирамжаар байгуулагдсан Ажлын хэсэг Эрүүл мэндийн цахим шилжилтийг эрчимжүүлэх ажлын хүрсэн үр дүнгийн талаар Засгийн газрын гишүүдэд танилцууллаа.Үүнтэй холбогдуулан эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээг төрийн... Дэлгэрэнгүй

— Ч.Баяржаргал   40 минутын өмнө

Цас орж шуурч байгаатай холбоотойгоор цахилгаан дамжуулах агаарын шугамуудад гэмтэл гарчээ

Нийслэлд их хэмжээний цас орж, шуурч байгаагаас цахилгаан дамжуулах агаарын шугамуудад гэмтэл гарч, БЗД-ийн Цайз, Алтан-Өлгий, Газарчин, СБД, ЧД-ийн Зуслан чиглэлийн Ар согоот, Гоодой, Согоот, Сурагчийн гудамжууд, СХД-ийн Ханын материал, Тоосгоны... Дэлгэрэнгүй

— Ч.Баяржаргал   өчигдөр