ХДХВ/ДОХ-ын талаар таны мэдэх ёстой зүйлс 

1. ХДХВ/ДОХ-ын асуудалд анхаарал хандуулах өдрийг тэмдэглэх санаачилгыг 34 жилийн өмнө Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага гаргаж байв.
2. Дэлхий дахинд ХДХВ/ДОХ  анх бүртгэгдсэнээс хойш 40,1 сая хүн, 2021 онд 650,000 иргэн нас бараад байна. 
3. Манай улсад 1992 онд ХДХВ/ДОХ-ын халдварын анхны тохиолдол бүртгэгдсэнээс хойш өнөөдрийн байдлаар ХДХВ/ДОХ-ын нийт 345 тохиолдол албан ёсоор бүртгэгдсэн бөгөөд уг өвчний улмаас 58 хүн нас барсан. Өнөөдрийн байдлаар 287 иргэн ХӨСҮТ-д бүртгэлтэйгээр хяналтад байна. 
4. ХДХВ/ДОХ-д анхаарал хандуулах дэлхийн өдрийг энэ жил “Тэгш байдлыг хангая, хүн бүр оролцъё” уриан дор зохион байгуулж байна. 
5. Манай улс жил бүр НҮБ-ын ДОХ-ын Нэгдсэн Хөтөлбөрөөс гаргадаг арга аргачлалын дагуу ХДХВ-ийн халдварын тархалтын тооцооллыг хийдэг бөгөөд 2022 онд 641 хүн ХДХВ-ийн халдвартай амьдарч байх магадлалтай байна.
6. Монгол улс 1994 онд ХДХВ/ДОХ-той тэмцэх, сэргийлэх тухай анхны хуулийг баталсан. 2012 оны 12 дугаар сард эрх зүйн орчинг илүү боловсронгуй болгох талаар нэмэлт өөрчлөлт оруулсан хуулийн шинэчилсэн найруулгыг баталж өдгөө мөрдөж байна.
7. ДОХ нь хамгаалалтгүй бэлгийн хавьтал, бохирлогдсон зүү тариур, цус цусан бүтээгдэхүүнээр л дамжин халдварладаг. 
8. ДОХ-той хүний хэрэглэсэн суултуурт суух, нэг оронд хамт унтах, нэг тавагнаас хоол идэж, нэг өрөөнд ажиллаж амьдарлаа гэхэд та хэзээ ч халдвар авахгүй. 
9. ХДХВ, ДОХ-ын халдварыг Oral-quick буюу шүлсэнд тест тавьж оношлох арга нэвтэрсэн. Дэлхийн бусад улсад шүлсний тестийг дэлгүүрээс худалдаж аваад хаана ч хийж болдог. Манай улсын хувьд одоогоор ТББ-уудад тарааж байна. 
10. ХДХВ, ДОХ-ын халдвар авсан бол насан туршдаа халдвараа тээн амьдрах боловч шинжлэх ухааны ололт амжилтын үр дүнд эмийн эмчилгээний дэвшил нь тухайн хүнд зовуургүй, энгийн хүн шиг амьдарч, амьдралын жамаараа наслах боломжтой болсон. 
11. Хэрэв халдвар авах эрсдэлтэй нөхцөлд байгаа бол урьдчилан сэргийлэх эм буюу Prep хэрэглээд ХДХВ/ДОХ-ын халдвараас 100 хувь урьдчилан сэргийлэх боломжтой. Уг эмийг хамгаалалтгүй бэлгийн харьцаанд орсон эсвэл бэлгийн хавьтагчаа ДОХ-ын халдвартай байсныг дараа нь мэдсэн бол 30 хоногийн дотор яаралтай ууж хэрэглэснээр урьдчилан сэргийлэх боломжтой. Гэвч энэ арга төдийлөн өргөн хүрээнд ашиглагдаж эерэг дүн авчрахгүй байгааг судлаачид нотолж буй. 
12. ХДХВ, ДОХ-ын төгс эмчилгээ бий юу. Хэзээ вакцин гарах бол гэсэн хүлээлт дэлхий нийтийн анхааралд байсаар байгаа. Олон ч туршилтууд хүн дээр хийгдсэн. Тэгвэл вакцин хэрэглээнд нэвтэрч, ДОХ-ын асуудлыг шийдвэрлэх боломж маш ойрхон иржээ. Магадгүй 10 жилийн дотор бодит байдалд хэрэгжих болно.

Эх сурвалж: ДЭМБ, ХӨСҮТ