Та Архаг ядаргаанд орсон уу? 

Судлаачид ядаргааг бие махбодын түвшинд байж болох үзэгдэл хэдий ч хэмжээнээсээ хэтэрвэл эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлж олон өвчний эх үүсвэр болохыг тогтоосон байна. АНУ-д хийсэн судалгаагаар архаг ядаргааны 80 хувь нь оношлогдохгүй, эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ авч чаддаггүй гэж үздэг. 

Ядаргаа нь хүн амын 25 хувийг эзэлдэг бөгөөд 20-40 насныханд түгээмэл тохиолддог. Тэр дундаа эрчүүдийг бодвол эмэгтэйчүүд нь 2 дахин илүү ядаргаанд ордог байна. 

Монгол улсад хийгдсэн "Зонхилон тохиолдох сэтгэцийн эмгэгийн тархалтын судалгаа"-аар  Архаг ядаргаа 16.2 хувийг эзэлжээ. 

Архаг ядаргаа үүсэх шалтгаан

• Сэтгэл зүйн хүчин зүйлс - уурлах бухимдах, сэтгэл түгших, сэтгэл гутрах гэх мэт сөрөг сэтгэл хөдлөлүүд
• Нойргүйдэлтэй холбоотой хүчин зүйлс - нойрон дундаа сэрэх, өглөө эрт сэрэх, хар дарж зүүдлэх
• Амьдралын буруу хэвшилтэй холбоотой хүчин зүйлс - хөдөлгөөн, идэвх багатай амьдралын хэв маяг, ажлын хэт ачаалал, нойрны хэмнэл өөрчлөгдөх, согтууруулах ундааны хэтрүүлэн хэрэглээ, таргалалт, буруу хооллолт, дасгал хөдөлгөөн хийхгүй байх
• Бие махбодын эмгэгтэй холбоотой хүчин зүйлс -  цус багадалт, цагаан мөгөөрсөн хоолойн багтраа, үрэвсэл, чихрийн шижин, үе мөчний үрэвсэлт өвчин, бамбай булчирхайн эмгэг, тархины гэмтэл, тархины судасны хатуурал, архи, мансууруулах бодис донтох эмгэгүүдн

Архаг ядаргааны үед дараах шинж тэмдгүүд илэрнэ.

Бие махбодын талаас: 

• Амархан ядрах, тамир тэнхээ муудах
• Амарсан ч ядаргаа тайлагдахгүй байх 
• Ажлын ялимгүй ачаалал даахаа болих
• Биеийн эрч хүч, сэргэлэн цовоо байдал алдагдах 
• Толгой өвдөх, эргэх 
• Нойр хямрах
• Зүрх дэлсэх, даралт хэлбэлзэх
• Ходоод гэдэс хямрах
• Булчин, үе мөчөөр өвдөх
• Дуу чимээнд мэдрэг болох 
• Бэлгийн дур хүсэл буурах
• үс унах

Оюун сульдлын талаас: 

• Ажлын чадвар, бүтээмж буурах
• Анхаарал төвлөрөлт муудах 
• Оюуны хүч шаардсан ажил хийхэд амархан ядарч сульдах
• сэтгэн бодох чадвар буурах
• Мартамхай болох

Сэтгэл санааны талаас:

• Сэтгэлийн хөдөлгөөн тогтворгүй болох 
• Амархан уйлах, баярлах, гомдох
• уур уцаар ихсэх, биеэ барих чадвар буурах
• Сэтгэл түгшиж тайван биш болох, сэтгэлээр унах
• Биеэ чагнамтгай болох

Эдгээр шинж тэмдгүүдээс илэрч байвал эрүүл, идэвхтэй амьдралын хэв маягийг өөртөө хэвшүүлэх, стресс тайлах аргуудыг хэрэглэхийг зөвлөж байна. Хэрэв эдгээр шинж тэмдэг гурван сараас дээш хугацаанд үргэлжилбэл мэдрэл, сэтгэцийн эмчид хандах хэрэгтэй. 

Эх сурвалж: Medic, Mhelp.edu.mn